موارد عدم استفاده کلی برای هر دو نوع ونیر (کامپوزیت و پرسلن):
- بهداشت دهان و دندان نامناسب: اگر بهداشت دهان و دندان شما ضعیف باشد و به طور مرتب مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، استفاده از ونیرها توصیه نمی‌شود. زیرا در صورت عدم رعایت بهداشت، احتمال تجمع پلاک و باکتری در اطراف لبه‌های ونیر افزایش می‌یابد و این مسئله می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان‌های زیرین، بیماری‌های لثه و بوی بد دهان شود. قبل از انجام ونیر، لازم است بهداشت دهان و دندان شما به سطح مطلوبی برسد و شما توانایی و تعهد لازم برای حفظ بهداشت دهان و دندان خود را داشته باشید.
- پوسیدگی‌های فعال دندان: اگر دندان‌های شما دارای پوسیدگی‌های فعال و درمان نشده باشند، ابتدا باید پوسیدگی‌ها درمان شوند. قرار دادن ونیر بر روی دندان‌های پوسیده، مشکل را پنهان می‌کند و پوسیدگی می‌تواند به پیشرفت خود ادامه دهد و به عصب دندان آسیب برساند.
- بیماری‌های فعال لثه (پریودنتیت یا ژنژیویت): اگر لثه‌های شما ملتهب، قرمز، خونریزی دهنده یا دچار تحلیل لثه باشند، ابتدا باید بیماری‌های لثه درمان و کنترل شوند. لثه‌های ناسالم، پایه مناسبی برای قرارگیری ونیرها نیستند و می‌توانند منجر به مشکلات ماندگاری ونیر و همچنین مشکلات بیشتر لثه در آینده شوند.
- ساییدگی شدید دندان‌ها (بروکسیسم یا دندان قروچه): افرادی که دندان قروچه شدید (Bruxism) دارند یا دندان‌های خود را به شدت به هم می‌سایند، فشار زیادی به ونیرها وارد می‌کنند. این فشار می‌تواند باعث شکستن، لب پر شدن یا جدا شدن ونیرها شود، به ویژه ونیرهای پرسلن که شکننده‌تر از کامپوزیت هستند. در این موارد، ابتدا باید دندان قروچه کنترل شود (مثلاً با استفاده از محافظ شبانه) و سپس در مورد امکان استفاده از ونیرها تصمیم‌گیری شود.
- فاصله زیاد بین دندان‌ها (دیاستم): در مواردی که فاصله بین دندان‌ها بسیار زیاد باشد (دیاستم‌های بزرگ)، بستن این فضا با ونیرها ممکن است نتیجه‌ی طبیعی و زیبایی ایجاد نکند. در این شرایط، روش‌های ارتودنسی معمولاً برای بستن فضا و سپس در صورت نیاز، استفاده از ونیرها برای بهبود شکل و رنگ دندان‌ها توصیه می‌شود.
- بیرون‌زدگی شدید دندان‌ها (پروتروژن): اگر دندان‌ها به شدت به سمت بیرون زده باشند (پروتروژن شدید)، تراش زیادی از دندان برای قرار دادن ونیر لازم است. در این موارد، ممکن است روش‌های ارتودنسی برای اصلاح موقعیت دندان‌ها و سپس استفاده از ونیرها مناسب‌تر باشد تا از تراش بیش از حد دندان جلوگیری شود.
- ناهنجاری‌های شدید دندانی: در برخی موارد ناهنجاری‌های شدید در شکل، اندازه یا موقعیت دندان‌ها وجود دارد که اصلاح آن‌ها فقط با ونیرها امکان‌پذیر نیست. در این شرایط، ممکن است درمان‌های پیچیده‌تر ارتودنسی یا جراحی فک و صورت مورد نیاز باشد.
- انتظارات غیر واقعی بیمار: اگر بیمار انتظارات غیر واقع‌بینانه‌ای از نتیجه درمان با ونیر داشته باشد و تصور کند که ونیرها می‌توانند تمام مشکلات دندانی او را به طور کامل و فوری حل کنند، ممکن است پس از درمان رضایت کافی حاصل نشود. دندانپزشک باید قبل از شروع درمان، انتظارات بیمار را واقع‌بینانه کرده و محدودیت‌ها و امکانات درمان با ونیر را به طور کامل برای او توضیح دهد.
- ضخامت ناکافی مینای دندان: برای چسباندن ونیر به دندان، وجود مقدار کافی مینای دندان ضروری است. در مواردی که مینای دندان به دلیل ساییدگی، فرسایش اسیدی یا سایر عوامل، بسیار نازک شده باشد، ممکن است دندانپزشک استفاده از ونیر را توصیه نکند.
موارد عدم استفاده اختصاصی یا نسبی برای ونیر کامپوزیت:
- تغییر رنگ شدید دندان‌ها: ونیرهای کامپوزیت، به اندازه ونیرهای پرسلن در پوشاندن تغییر رنگ‌های شدید دندان‌ها (مانند لکه‌های تتراسایکلین یا فلوروزیس شدید) موفق نیستند. در این موارد، ونیرهای پرسلن معمولاً انتخاب بهتری هستند زیرا قابلیت پوشانندگی بالاتری دارند.
- نیاز به اصلاح شدید شکل دندان: اگر نیاز به تغییرات بسیار زیاد در شکل دندان باشد، به دلیل محدودیت‌های فرم دهی کامپوزیت، ممکن است ونیرهای پرسلن نتیجه‌ی زیبایی‌تری ایجاد کنند. ونیرهای پرسلن در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می‌شوند و امکان ایجاد ظرافت و جزئیات بیشتر در شکل آن‌ها وجود دارد.
- رنگ دندان‌های بسیار تیره: در دندان‌های بسیار تیره، ونیرهای کامپوزیت ممکن است به خوبی رنگ تیره زیرین را پوشش ندهند و سایه تیرگی از زیر ونیر مشخص باشد. ونیرهای پرسلن به دلیل قابلیت اپک بودن (opaque) بیشتر، در این موارد بهتر عمل می‌کنند.
موارد عدم استفاده اختصاصی یا نسبی برای ونیر پرسلن:
- دندان‌های با پوسیدگی‌های بزرگ و پرکردگی‌های وسیع: در دندان‌هایی که پوسیدگی‌های بزرگ داشته‌اند و پرکردگی‌های وسیعی دارند، ممکن است ساختار دندان باقی‌مانده برای حمایت از ونیر پرسلن کافی نباشد. در این موارد، ممکن است روکش‌های دندانی (Crowns) گزینه مناسب‌تری باشند. ونیرهای کامپوزیت می‌توانند در این شرایط با احتیاط بیشتری مورد استفاده قرار گیرند زیرا نیاز به تراش کمتری دارند و می‌توانند ساختار دندان را بیشتر حفظ کنند.
- مواردی که نیاز به ترمیم و اصلاح سریع و در مطب باشد: ونیرهای پرسلن در لابراتوار ساخته می‌شوند و برای نصب آن‌ها حداقل به دو جلسه مراجعه به دندانپزشک نیاز است. در مقابل، ونیرهای کامپوزیت مستقیماً در مطب توسط دندانپزشک فرم داده شده و روی دندان قرار می‌گیرند و معمولاً در یک جلسه قابل انجام هستند. بنابراین، اگر بیمار نیاز به ترمیم سریع دندان و انجام درمان در یک جلسه داشته باشد، ونیر کامپوزیت گزینه مناسب‌تری است.
- هزینه بالاتر: ونیرهای پرسلن به طور کلی گران‌تر از ونیرهای کامپوزیت هستند. اگر هزینه درمان برای بیمار یک فاکتور بسیار مهم باشد، ونیرهای کامپوزیت می‌توانند گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری باشند.
- ترمیم دشوارتر در صورت شکستگی یا آسیب: در صورت شکستگی یا آسیب دیدن ونیر پرسلن، معمولاً نیاز به تعویض کامل ونیر وجود دارد. در حالی که ونیرهای کامپوزیت در بسیاری از موارد قابل ترمیم و اصلاح در مطب هستند.
نکات مهم:
- این موارد، موارد کلی عدم استفاده هستند و شرایط هر بیمار منحصر به فرد است. دندانپزشک شما با بررسی دقیق شرایط شما، بهترین تصمیم را خواهد گرفت.
- در برخی موارد، با انجام درمان‌های پیشگیرانه یا مقدماتی (مانند درمان بیماری لثه، کنترل دندان قروچه یا ارتودنسی) می‌توان شرایط را برای استفاده از ونیرها فراهم کرد.
- همیشه با دندانپزشک خود در مورد تمام گزینه‌های درمانی موجود و مزایا و معایب هر کدام صحبت کنید تا بتوانید بهترین تصمیم را برای لبخند خود بگیرید.
دیدگاه ها